Z czego wykonany jest katalizator?

Katalizator jest jednym z najważniejszych elementów układu wydechowego, odpowiada za zmniejszenie ilości szkodliwych substancji emitowanych w spalinach. Na jego funkcjonalność wpływ ma budowa, warto więc zastanowić się z czego jest wykonany katalizator.

Katalizator – co to jest?

Katalizator wraz z tłumikami, kolektorem czy filtrem DPF jest jednym z elementów układ wydechowego. Jego fachowa nazwa to reaktor katalityczny. Obecnie katalizatory montowane są praktycznie we wszystkich pojazdach z silnikiem spalinowym – samochodach osobowych, ciężarowych, autobusach, lokomotywach czy wózkach widłowych. Pierwsze katalizatory zaczęły być montowane na masową skalę w latach 90-tych. Jak nazwa wskazuje katalizator odpowiedzialny jest za katalizowanie, czyli przyśpieszanie procesów, które powodują zmniejszanie ilości szkodliwych substancji emitowanych do atmosfery. Katalizator spełnia swoje funkcje dzięki specjalnej budowie, w jego wnętrzu znajdują się specjalistyczne metale szlachetne, takie jak rod, pallad czy platyna. W zależności od rodzaju, modelu użytkowanego pojazdu katalizatory różnią się od siebie kształtem a także szczegółami.

Budowa katalizatora samochodowego

Budowa katalizatora spalin jest dosyć złożona, tworzy ją kilka ważnych elementów. Budowa katalizatora spalin składa się z obudowy ze stali nierdzewnej, maty ceramicznej oraz monolitu ceramicznego lub bloku metalowego. Najważniejszą funkcję spełnia wkład – ceramiczny czy metalowy, to w nim znajdują się metale szlachetne, które katalizują szkodliwe substancje (występują również katalizatory bez metali szlachetnych, jednak nie korzystamy z takich produktów). Metalami szlachetnymi, które znajdują się w katalizatorze jest m.in. rod, pallad czy platyna. Są to jedne z rzadziej występujących w przyrodzie pierwiastków, co wpływa na wysoką cenę katalizatorów. Znaczenie w ilości i rodzajach pierwiastków ma również rodzaj silnika wykorzystywanego w danym pojeździe. W pojazdach z silnikiem benzynowym katalizatory bardzo często są wysycane palladem. Rodzaj paliwa ma bezpośredni wpływ na właściwości katalizatora, jego działanie oraz procesy, które w nim zachodzą. Wartość katalizatorów wpływa również na fakt, że stają się one coraz częściej obiektem kradzieży. Do kradzieży dochodzi czasem nawet w biały dzień, często na dużych, osiedlowych parkingach. Na szczęście coraz częściej słyszy się również o udanych akcjach policji, które rozbijają siatki takich złodziei. W obecnych czasach wszechobecny monitoring, powszechnie stosowane lokalizatory czy nawet zabezpieczenia antykradzieżowe są bardzo pomocne w walce z takimi kradzieżami.
Bardzo ważnym elementem budowy katalizatora jest jego wkład ceramiczny lub metalowy. Zazwyczaj ma on kształt cylindryczny, składa się z wielu bardzo wąskich kanalików, przez które przepływają spaliny. To w kanalikach dochodzi do reakcji chemicznych i neutralizowania szkodliwych związków na neutralne. W procesie udział biorą wspominane metale szlachetne. Do prawidłowej pracy katalizatora niezbędne jest uzyskanie wysokiej temperatury. Żeby katalizator działał prawidłowo budowa katalizatora spalin nie może być uszkodzona, spełnione muszą być też określone warunki. Ważna w pracy katalizatora jest też budowa reszty układu wydechowego. Istotną funkcję spełnia sonda lambda, która dba o właściwy skład mieszanki powietrzno-paliwowej. W silnikach diesla równie duże znaczenie mają filtry DPF, to one odpowiadają za zatrzymywanie w układzie m.in. szkodliwych związków: siarczanów, azotanów czy cząsteczek węgla. W związki z coraz bardziej restrykcyjnymi normami emisji spalin dziś nawet pojazdy z silnikami benzynowymi wyposażone są w filtry cząstek stałych – filtry GPF. Do tej pory filtry montowano tylko w pojazdach z silnikami diesla.

Zobacz katalizatory do pojazdów osobowych, jakie posiadamy w naszej ofercie – LINK.

Budowa katalizatora pojazdy ciężarowe

Powyżej odpowiedzieliśmy sobie z czego zbudowany jest katalizator samochodowy, należy jednak przyjrzeć się również katalizatorom do większych pojazdów. Z czego zbudowany jest katalizator do pojazdów ciężarowych, autobusów czy maszyn roboczych? Katalizatory do tych pojazdów wykonane są ze stalowej osłonny, która najczęściej osiąga wysokość ponad pół metra. W jego wnętrzu znajduje się mata ochronna oraz ceramiczne lub metalowe wypełnienie. Wkład katalizatora również wysycony jest metalami szlachetnymi. Wielokrotnie w skład katalizatora wchodzi filtr DPF, dla którego przeznaczone jest specjalne miejsce w obudowie. Niekiedy katalizator do pojazdów ciężarowych wyposażony jest w dwa filtry DPF. Budowa katalizatora do pojazdów osobowych i ciężarowych jest podobna, głównie różni je wielkość oraz kształt, które wynikają ze specyfiki danych pojazdów.

Zobacz katalizatory do pojazdów ciężarowych, jakie posiadamy w naszej ofercie – LINK.

Wskaźnik CPSI

Elementy budowy katalizatora mają bezpośredni wpływ na jego funkcjonalność. Jedną z najważniejszych cech wkładu katalizatora jest jego budowa i ilość kanalików, która określana jest specjalistycznym wskaźnikiem CPSI. Wskaźnik CPSI informuje ile kanalików znajduje się w jednym calu kwadratowym wkładu katalizatora. Im wskaźnik CPSI jest wyższym, tym ilość kanalików jest większa. Większa ilość kanalików przekłada się na zwiększony opór w przepływie gazów, ale też skuteczniejsze ograniczanie szkodliwych związków, które wydostają się z pojazdów. Jeśli wskaźnik CPSI jest wysoki samochód będzie bardziej ekologiczny, może jednak mieć mniejsze osiągi. W samochodach sportowych konstruktorzy dbają o osiągnięcie małych wartości CPSI.

Na wskaźnik CPSI wpływ ma też rodzaj kanalików katalizatora, które mogą mieć postać czworokątną lub sześciokątną. Jeśli kanaliki są bardziej rozłożyste, mają większą ilość ścian mogę zneutralizować więcej szkodliwych związków. Bardziej rozgałęzione kanaliki, ale też ich ilość jest również zagrożeniem. Katalizatory mają tendencje do zapychania. Jeśli pojazd z katalizatorem pracuje głównie w warunkach miejskich istnieje bardzo duże ryzyko jego zapchania. Praca silnika na krótkich dystansach nie pozwala katalizatorowi na osiągnięcie należytej temperatury, a to z kolei uniemożliwia prawidłowe działanie, co prowadzi do zapchania. Zapchane katalizatory wymagają wymiany bądź regeneracji. My jako serwis katalizatorów i filtrów DPF działający na rynku motoryzacyjnym prawie 30 lat zachęcamy do regeneracji katalizatorów. Regeneracja jest procesem zdecydowanie tańszym niż zakup nowej części, przywraca sprawność. W naszej firmie w zależności od rodzaju regenerujemy katalizatory poprzez wymianę wkładu lub za pomocą wypalanie i wydmuchiwania wykorzystując maszynę marki Hartridge. Nasi specjaliści bardzo chętnie przekażą więcej informacji na temat wykonywanych przez nas usług regeneracji, zapoznaj się z naszą specjalną stroną – serwis DPF.com

Budowa katalizatora spalin

Katalizatory w branży motoryzacyjnej to obecnie podzespoły, które zdobywają na coraz większym znaczeniu. Coraz bardziej restrykcyjne normy emisji spalin powodują, że filtry i katalizatory są elementami, które w pierwszej kolejności dedykowane są działaniom ekologicznym. Wraz z rosnącymi wymaganiami co do ekologii wzrasta znaczeni ich budowy, ale również wartość. Najważniejszym elementem budowy katalizatora jest ich wkład ceramiczny lub metalowy i jego wysycenie metalami szlachetnymi. Wysycone wkłady wpływają na funkcjonalność, ale też cenę, która coraz częściej czyni je nie tylko ekologicznym, ale droższym w użytkowaniu.

Walka ze smogiem w 2021 roku

Od wielu lat każdej zimy z uwagą spoglądamy za okno nie tylko patrząc na bieżącą temperaturę powietrza ale również stan jego jakości. Smog bardzo często jest częścią zimowego krajobrazu w Polsce. Natomiast jak bardzo do smogu przyczynia się branża motoryzacyjna?

Smog

Smog jest połączeniem angielskich słów „smoke” czyli dym oraz „fog” czyli mgła. Jak wskazuje sama nazwa smog to zjawisko atmosferyczne, w którym mgła łączy się ze spalinami. Smog tworzą głównie tlenki siarki i tlenek azotu oraz substancje stałe, czyli pyły zawieszone, a także kancerogenne wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA). Oczywiście zjawisko smogu jest bardzo nie korzystne dla naszego zdrowia, powoduje głównie choroby układu oddechowego ale również paraliż układu krążenia.
Głównymi źródłami powstawania smogu są szkodliwe elementy powstałe w wyniku używania ogrzewania paliwami stałymi, spalania odpadów w piecach, spaliny powstałe w wyniku działalności przedsiębiorstw ale również tworzone przez transport. W naszym kraju normy smogu w sezonie jesienno-zimowym przekraczane są praktycznie stale. Ciągle też powstaje spór, która gałąź najbardziej truje nasze środowisko. Trudno nam odnieść się do tego sporu, jednak jako m.in. serwis DPF wiemy, że branża motoryzacyjna należy do tych gałęzi gospodarki, która systematycznie i zdecydowanie staje się coraz bardziej ekologicznie. Praktycznie nie ma roku, w którym nie zostają wprowadzone nowe normy zmniejszające emisję spalin. Również wraz z początkiem roku 2021 wprowadzono kolejne obostrzenia.

Działania proekologiczne

Branża motoryzacyjna jest jedną z tych, w których każdego roku widać zdecydowane zmiany technologiczne. Wprowadzane są coraz to nowsze rozwiązania techniczne, zmienia się wygląd pojazdów ale też dostosowanie do nowych przepisów prawnych. Bardzo często przepisy dotyczą właśnie emisji spalin, mają ograniczyć smog, również w roku 2021 zostały wdrożone kolejne takie zmiany.

Pierwsza emisja spalin została wdrożona około 25 lat temu. Obecnie mamy kilka norm emisji spalin. Pierwsza Euro-1 zaczęła obowiązywać w roku 1992, najnowszą jest Euro-6, które obowiązuje od 2014. Wraz z rokiem początkiem roku 2021 wprowadzona została norma Euro 6D ISC-FCM. Norma ma ograniczyć emisję zanieczyszczeń CO2 na średnim poziomie nie wyższym niż 95 g/km. Nowe samochody nie spełniające tej normy nie mogą zostać dopuszczone do użytkowania, również nie mogą zostać sprzedane jako nowe.
Dokładna nazwa nowej normy to Euro 6D ISC-FCM. Skrót ISC, który jest już stosowany od pewnego czasu oznacza z angielskiego „in-service conformity”, co ma skutkować tym, żeby samochód nie przekraczał normy w normalnym użytkowaniu powyżej tych, które były prezentowane po testach. Skrót FCM – fuel consumption monitoring można tłumaczyć jako monitorowanie zużycia paliwa. Nowe wytyczne zmuszają producentów do montażu urządzeń monitorujących zużycie paliwa, energii elektrycznej pozwalają tez kontrolować czy pojazd po pewnym okresie użytkowania nadal spełnia normy emisji spalin.

Oczywiście mimo wprowadzenie obecnych norm emisji spalin europejscy urzędnicy nie poprzestają na tych działaniach. Prace nad wprowadzeniem nowych norm emisji spalin były bardzo intensywne w drugiej połowie roku. Wstępne plany zakładają wprowadzenie do roku 2027 normy emisji Euro-7. Nowa norma może zakładać dwa scenariusze, jeden, który mówi o normie emisji na poziomie 30 mg NOx na km, drugi tylko 10 mg/km. Większości użytkowników pojazdów wspominane wartości nie mówią wiele. Producenci samochodów są jednak zgodni, że dostosowanie pojazdów z silnikami spalinowymi do wspomnianych norm jest praktycznie niemożliwe, co w konsekwencji może doprowadzić do produkcji wyłącznie samochodów elektrycznych. Producenci już teraz w swojej ofercie ma pojazdy elektryczne, mimo to koncerny na zmianie mogą stracić bardzo wiele klientów a także pieniędzy co skutecznie odstrasza ich od tego pomysłu. Norma euro 7 może być jednak kolejnym krokiem w walce ze smogiem. W zeszłym roku ustalono również, że do roku 2025 emisja CO2 ma spaść o 15%, natomiast do roku 2030 ma to być nawet 37,5%, wstępnie planowano spadek nawet o 40%.

Pojazdy elektryczne

Od kilku lat oglądamy sporą rewolucję w branży motoryzacyjnej. Producenci prześcigają się w tworzeniu modeli aut elektrycznych. Każdego miesiąca publikowane są informacje o większych osiągach, zasięgu działań takich aut. Pojazdy elektryczne wskazywane są jako bez emisyjne i najbardziej ekologiczne. Trzeba przyznać, że napęd elektryczny pod względem codziennego użytkowania w mieście jest lepszy dla środowiska. Trudno jednak określić czy sam proces tworzenia i dłuższa perspektywa ich wykorzystania jest mniej emisyjna. Również poza miastem może się okazać, że pojazdy spalinowe mają więcej atutów. Do wykorzystania pojazdów elektrycznych trzeba wyprodukować specjalne akumulatory, których żywotność jest określana na kilka do kilkunastu lat. Ich produkcja to nie tylko bardzo duży koszt ale też obciążenie dla środowiska. Należy też pamiętać, że z roku na rok użytkowania baterie mają coraz mniejszy zasięg działania, który w sezonie zimowym jest jeszcze mniejszy a to może powodować trudności w użytkowaniu i chęć szybkiej wymiany. Pojazdy elektryczne nie są aż tak „eko” jak każdy przekonuje.

Walka ze smogiem nadal trwa

Smog to w Polsce zjawisko, które już niestety stale towarzyszy nam zimą. Wraz ze spadkiem temperatury obserwujemy specyficzną „mgłę”, wyraźnie czując jej zapach. Przedstawiciele wielu branż starają się walczyć z tym zjawiskiem, w coraz bardziej zdecydowany sposób. Trzeba przyznać, że branża motoryzacyjna należy do tych, które w realny sposób ograniczają emisję szkodliwych substancji. Rok 2021 jest kolejnym krokiem walki ze smogiem. Już od 1 stycznia obowiązuje nowa norma Euro 6D- ISC-FCM, która mocno ogranicza emisję spalin a co ważne również ułatwia stałą kontrolę ich ilości. W roku 2020 ustalono również szereg działań, które mają doprowadzić w najbliższych latach do wprowadzenia normy Euro7 i ograniczenia o 37,% emisję spalin! Na ten moment restrykcje wydają się tak znaczące, że aż nie możliwe do zrealizowania. Jednak obserwując obecne działania w motoryzacji bardziej prawdopodobne wydaje się wycofanie ze sprzedaży pojazdów elektrycznych niż poluzowanie prawa.

Zmiany w przepisach o ruchu drogowym, usunięcie filtra przyniesie ze sobą większe konsekwencje

Rząd szykuje kolejną nowelizację ustawy o przepisach ruchu drogowego, usuwanie filtrów DPF będzie bardziej karane, przeglądy bardziej restrykcyjne a jeździć hulajnogą będzie można po ścieżkach dla rowerów.

Przeglądy bardziej restrykcyjne

15 czerwca nastąpił koniec konsultacji społecznych w sprawie nowelizacji prawa o ruchu drogowym. Nowe przepisy obejmą obszerny zakres zagadnień. Jedną z najistotniejszych zmian będzie wprowadzenie bardziej restrykcyjnych przepisów dotyczących przeglądów technicznych pojazdów.
W niedalekiej przeszłości w Polsce po zwiększeniu na drogach pojazdów z silnikiem diesla pojawił się problem z filtrami cząstek stałych. Wiele osób mając problemy z filtrami zajmowało się usuwaniem filtrów DPF. Wycinanie filtrów DPF było bardzo popularne. Usunięcie filtrów cząstek stałych jest procesem, który tylko prowizorycznie „załatwia problem”. Samochód bez filtra emituje zdecydowanie więcej zanieczyszczeń do atmosfery niszcząc nasze środowisko i trując nas samych. Samochód, w którym usunięto istotny element nie będzie już w pełni sprawny, wprowadzona modyfikacja może mieć wpływ na stan innych elementów mechanicznych pojazdu. Należy również pamiętać, że sprzedając pojazd pozbawiony filtra DPF trzeba poinformować o tym nowego nabywcę. Jeśli nowy właściciel pojazdu nie zostanie poinformowany o braku filtra cząstek stałych może uznać, że został oszukany i po poznaniu tego faktu żądać anulowania transakcji, co będzie miało również swoje prawne uzasadnienie.

Hasła „przeglądy bardziej restrykcyjne” do tej pory często były tylko hasłem. W nowelizacji ustawy o ruchu drogowym stacje diagnostyczne będą zobowiązanie nie dopuszczać do ruchu pojazdów z nie sprawnym układem kontroli spalin a w tym usuniętym filtrem cząstek stałych. Przeglądów z pozytywnym wynikiem nie przejdą również zbyt głośne pojazdy. Dopuszczenie do ruchu niesprawnego pojazdu będzie zagrożone karą, również do stacji technicznej.

Kary za wycinanie DPF wyższe?

Stacje diagnostyczne podczas kontroli sprawności będą zobowiązane do kontroli układu wydechowego i emisji spalin. Należy pamiętać, że brak filtra DPF oznacza, że pojazd nie może być dopuszczonym do ruchu, ponieważ nie jest w pełni sprawny, pozbawiono go elementu, który jest niezbędny do prawidłowego działania. Pojazd bez filtra cząstek stałych traci homologację i prawo do poruszania się po drogach publicznych. Tym samym same nasuwają się nam odpowiedzi na częste pytania „czy można jeździć bez filtra DPF?” lub „czy wycięcie DPF jest legalne”. W przypadku brak filtra DPF właściciel samochodu będzie zobowiązany do jego uzupełnienia. W ramach naszej działalności wielokrotnie wykonywaliśmy usługi przywracania i ponownego montażu filtra. Należy pamiętać, że usunięcie filtra to nie tylko zabieg mechaniczny ale też elektroniczna, z komputerem samochodu, który należy „oszukać”.

Zmiany w przepisach o ruchu drogowym spowodują również częstsze kontrole dotyczące emisji spalin. Dokładny tekst nowej ustawy nie został jeszcze zaprezentowany, jednak prawdopodobnie zostaną podwyższone kary za brak filtrów. Do tej pory kara wynosiła 500 zł, jednak już w roku 2018 powstał pomysł zwiększenia kar do kwoty 5000 zł. Surowe kary za brak DPF są nie uniknione. Rządy wszystkich europejskich Państw tworzą przepisy promujące korzystanie z pojazdów elektrycznych, brak filtra wpływa negatywnie na środowisko, kary za brak DPF też będą większe. Nowe przepisy nie będą miały wpływu dla warsztatów i zwiększania kary za wycinanie DPF, mimo to stacje kontroli, które dopuszczą niesprawny pojazd do ruchu poniosą wysoką stratę finansową.

Hulajnogą pod prąd

Oprócz przepisów związanych z przeglądami technicznymi pojazdów nowe przepisy uregulują także zagadnienia związane z hulajnogami elektrycznymi. Użytkownicy takich pojazdów jak e-hulajnogi czy segwaye będą poruszać się nie po chodniku a ścieżce rowerowej. Hulajnogą elektryczną „pod prąd”? Korzystając ze ścieżek dla rowerów i kontrapasów, użytkownicy hulajnóg będą czasami jeździć „pod prąd”, czyli na wprost samochodów, jak robią to teraz rowerzyści.

Wycinanie DPF – odradzamy

Z roku na rok wprowadzone zostają coraz to nowsze i bardziej restrykcyjne przepisy dotyczące dbałości o środowisko a w tym takie, które mają zmniejszać emisję szkodliwych związków do atmosfery. Nowelizacja prawa o ruchu drogowym ma być kolejnym elementem walki z niesprawnymi pojazdami. Stacja diagnostyczne będą jeszcze bardziej skrupulatne, a wycięcie filtra DPF dotknie użytkowników jeszcze bardziej niż dotychczas. Warto na bieżąco śledzić zmiany w prawie dotyczące tego zagadnienia. Nieznajomość prawa nie zwalnia nas z jego przestrzegania i konsekwencji, jeśli więc zastanawiacie się nad wycięciem filtra DPF nasza rada brzmi – nie warto tego robić. Warto natomiast regenerować. Regeneracja jest działaniem zdecydowanie tańszym, bardziej dostępnym a także zdecydowanie lepszym i mniej problematycznym jak wycinanie. Jesteśmy jednym z nielicznych warsztatów, która regeneruje filtry wypalając zanieczyszczenia w specjalnej maszynie, wydmuchując je z filtra czy wymieniając ceramiczne wkłady. Serwisy DPF w większości czyszczą DPFy myjąc ich wnętrze.