Coraz więcej firm zajmuje się regeneracją filtrów DPF czy katalizatorów, niestety nie zawsze świadczone usługi czy poziom wiedzy mechaników stoi na wysokim poziomie. Jedną ze spornych kwestii staje się regeneracja katalizatorów, która nie zawsze jest sposobem na przywrócenie sprawności katalizatora, ponieważ nie każdy katalizator można zregenerować.
Nie każdy posiadać samochodu musi mieć pełną wiedzę na temat działania wszystkich podzespołów czy procesów zachodzących w pojazdach. Niestety często braki wiedzy dotyczą również osób, które pracują w serwisach samochodowych. W pierwszej kolejności warto wiedzieć czym różni się „filtr cząstek stałych DPF a katalizator”, zapoznajcie się z naszym tekstem na blogu – LINK. W naszym obecnym tekście skupimy się na katalizatorach oraz regeneracji katalizatorów. Duży wpływ na regenerację katalizatorów ma rodzaj silnika, który znajduje się w pojeździe. W zależności od rodzaju paliwa, którym może być benzyna lub ropa naftowa silnik, układ wydechowy czy inne podzespoły będą inaczej pracować. W takim razie czy da się zregenerować katalizator? Czy można wyczyścić katalizator? Jak zwykle to zależy, głównie od różnic wykorzystywanych mieszanek paliwa. Niestety czasami jednak nie obędziemy się bez wymiany katalizatora na nowy czy po regeneracji.
Czyszczenie katalizatorów w pojazdach benzynowych
Mianem regeneracji określa się proces, który pozwala przywrócić sprawność danego elementu z częściowym wykorzystaniem obecnych materiałów. Regeneracja nie jest naprawą, ponieważ nie polega wyłącznie na wymianie części na nowe. W zależności od sposobu regeneracji można wyróżnić jej kilka metod i nazw. Regeneracja katalizatorów czy DPF-ów często nazywana jest czyszczeniem, myciem czy płukaniem, szczególnie w kontekście wykorzystywania do niej wody lub innych roztworów. Jednak w szczególności w kontekście katalizatorów sformułowanie czyszczenie nie jest dobrym określeniem. Czy można czyścić katalizator, niezależnie od rodzaju silnika pojazdu? Katalizatory w pojazdach benzynowych pracują w innym środowisku niż te z silnikami diesla, w ich przypadku nie dochodzi do zapchania sadzą. Silniki diesla produkują zdecydowanie więcej sadzy niż silniki benzynowe. Mimo to w branży powielane są informacje, że każdy katalizator można wyczyścić. To zagadnienie postanowił wyjaśnić nam Mateusz Lecyk, Menadżer działu pojazdów osobowych w naszej firmie.
– „Czyszczenie katalizatorów – niestety to temat dużo głębszy niż hasła wypisywane w internecie, które mocno go spłycają. W autach z silnikami diesla w przypadku filtra cząstek stałych czyszczenie jest możliwe (regeneracja) również same katalizatory w przypadku zapchania sadzą można oczyścić, w silnikach benzynowych nie bardzo jest z czego czyścić katalizatory, gdyż sadzy, cząstek stałych nie ma. Często błąd katalizatora jest źle interpretowany czy to przez klientów czy małe warsztaty, które z uwagi na brak specjalizacji w temacie układów wydechowych rzadko mają do czynienia z układami oczyszczania spalin i niestety źle informują klientów, stąd pojawiają się pytania czy „czyścimy katalizatory?”.
Metale w katalizatorach
Najważniejszym i najcenniejszym elementem w każdym katalizatorze samochodowym są metale szlachetne. Metale w katalizatorach to m.in. pallad, platyna, rod, to właśnie one odpowiadają za prawidłowe działanie katalizatorów. Wnętrze katalizatorów jest wysycone metalami szlachetnymi, niestety jak każdy element ulega zużyciu a w tym przypadku dokładnie ujmując utlenieniu. Czy można zregenerować katalizator, nawet jeśli dojdzie do utlenienia metali szlachetnych? Jeśli dojdzie do utlenienia metali sprawność pojazdu można przywrócić jedynie na dwa sposoby – poprzez montaż nowego katalizatora lub regenerację poprzez wymianę wkładu katalizatora na nowy. W jaki sposób można dowiedzieć się, czy katalizator stracił swoje właściwości? Najlepiej jest poddać pojazd diagnozie komputerowej. Jeśli w trakcie diagnozy pokaże się komunikat o niskiej sprawności czy wydajności katalizatora a także błąd sondy lambda prawdopodobnie będziemy musieli wymienić wkład lub cały katalizator. Warto podkreślić, że metale szlachetne występujące w katalizatorach są jednymi z rzadziej występujących w przyrodzie co wpływa na ich wysoką cenę a także cenę całego katalizatora.
Wypalanie katalizatorów
Problem z regeneracją katalizatora może wynikać również z jego złego stanu technicznego, w jego wnętrzu może dojść np. do spalenia. W zależności od stopnia jego uszkodzenia należy indywidualnie ocenić czy można naprawić katalizator po wypaleniu.
Do wypalenia może dojść w przypadku nieprawidłowego działania układu zapłonowego, wtryskowego oraz pracy silnika na nieprawidłowej mieszance paliwowej. Zbyt ubogie paliwo może pozostać niespalone i dostać się wraz ze spalinami do układu wydechowego, w tym do katalizatora. Paliwo, które dostanie się do katalizatora może zostać dopalone, co prawdopodobnie doprowadzi do stopienia wnętrza katalizatora i jego zapchania. Katalizator nie będzie przepuszczał przez siebie spalin, doprowadzając do ich kumulacji. Spalone wnętrze katalizatora można naprawić jedynie poprzez regenerację i wymianę wnętrza. Nie tylko wypalenie katalizatorów może uniemożliwić standardowo rozumianą regenerację. Podczas próby regeneracji katalizatora może się też okazać, że w jego wnętrzu nie ma wkładu. Przyczyną braku wkładu może być kradzież, ale też jego wykruszenie. Wkład może ulec wykruszeniu i „przepuszczeniu przez układ”, może być to przyczyną stracenia właściwości termicznych maty trzymającej wkład ceramiczny która ma swoją żywotność i określoną liczbę cykli rozgrzewania katalizatora, średnio jest to około 60 000 cykli. Często dochodzi do kradzieży wkładów katalizatora. Wkładu katalizatora mógł się pozbyć poprzedni właściciel czy warsztat, który w ten sposób „poradził sobie z problemem”. Niestety zrobił to w nielegalny sposób.
Różne silniki, odmienna regeneracja
Katalizatory czy filtry cząstek stałych poddawane są działaniu wielu czynników zarówno zewnętrznym jak i wewnętrznym. Każdy przypadek warto analizować indywidualnie, są jednak niezmienne zasady. Przede wszystkim pojazdy i ich podzespoły zachowują się inaczej w zależności od rodzaju paliwa, który potrzebują do pracy. Środowisko pracy wpływa również na układ wydechowy i katalizatory oraz przywrócenie ich właściwości. Czy da się zregenerować każdy katalizator? Kiedy nie można zregenerować katalizatorów? Głównie problemy z katalizatorami występują w przypadku pojazdach benzynowych. W ich przypadku zdecydowanie częściej problemy z katalizatorami wiążą się z poważniejszymi usterkami i kosztami. Regeneracja jest możliwa, ale nie we wszystkich przypadkach i głównie musi dojść do regeneracji poprzez wymianę wkładu lub wymiany katalizatora na nowy albo zregenerowany.
