Walka ze smogiem w 2021 roku

Od wielu lat każdej zimy z uwagą spoglądamy za okno nie tylko patrząc na bieżącą temperaturę powietrza ale również stan jego jakości. Smog bardzo często jest częścią zimowego krajobrazu w Polsce. Natomiast jak bardzo do smogu przyczynia się branża motoryzacyjna?

Smog

Smog jest połączeniem angielskich słów „smoke” czyli dym oraz „fog” czyli mgła. Jak wskazuje sama nazwa smog to zjawisko atmosferyczne, w którym mgła łączy się ze spalinami. Smog tworzą głównie tlenki siarki i tlenek azotu oraz substancje stałe, czyli pyły zawieszone, a także kancerogenne wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA). Oczywiście zjawisko smogu jest bardzo nie korzystne dla naszego zdrowia, powoduje głównie choroby układu oddechowego ale również paraliż układu krążenia.
Głównymi źródłami powstawania smogu są szkodliwe elementy powstałe w wyniku używania ogrzewania paliwami stałymi, spalania odpadów w piecach, spaliny powstałe w wyniku działalności przedsiębiorstw ale również tworzone przez transport. W naszym kraju normy smogu w sezonie jesienno-zimowym przekraczane są praktycznie stale. Ciągle też powstaje spór, która gałąź najbardziej truje nasze środowisko. Trudno nam odnieść się do tego sporu, jednak jako m.in. serwis DPF wiemy, że branża motoryzacyjna należy do tych gałęzi gospodarki, która systematycznie i zdecydowanie staje się coraz bardziej ekologicznie. Praktycznie nie ma roku, w którym nie zostają wprowadzone nowe normy zmniejszające emisję spalin. Również wraz z początkiem roku 2021 wprowadzono kolejne obostrzenia.

Działania proekologiczne

Branża motoryzacyjna jest jedną z tych, w których każdego roku widać zdecydowane zmiany technologiczne. Wprowadzane są coraz to nowsze rozwiązania techniczne, zmienia się wygląd pojazdów ale też dostosowanie do nowych przepisów prawnych. Bardzo często przepisy dotyczą właśnie emisji spalin, mają ograniczyć smog, również w roku 2021 zostały wdrożone kolejne takie zmiany.

Pierwsza emisja spalin została wdrożona około 25 lat temu. Obecnie mamy kilka norm emisji spalin. Pierwsza Euro-1 zaczęła obowiązywać w roku 1992, najnowszą jest Euro-6, które obowiązuje od 2014. Wraz z rokiem początkiem roku 2021 wprowadzona została norma Euro 6D ISC-FCM. Norma ma ograniczyć emisję zanieczyszczeń CO2 na średnim poziomie nie wyższym niż 95 g/km. Nowe samochody nie spełniające tej normy nie mogą zostać dopuszczone do użytkowania, również nie mogą zostać sprzedane jako nowe.
Dokładna nazwa nowej normy to Euro 6D ISC-FCM. Skrót ISC, który jest już stosowany od pewnego czasu oznacza z angielskiego „in-service conformity”, co ma skutkować tym, żeby samochód nie przekraczał normy w normalnym użytkowaniu powyżej tych, które były prezentowane po testach. Skrót FCM – fuel consumption monitoring można tłumaczyć jako monitorowanie zużycia paliwa. Nowe wytyczne zmuszają producentów do montażu urządzeń monitorujących zużycie paliwa, energii elektrycznej pozwalają tez kontrolować czy pojazd po pewnym okresie użytkowania nadal spełnia normy emisji spalin.

Oczywiście mimo wprowadzenie obecnych norm emisji spalin europejscy urzędnicy nie poprzestają na tych działaniach. Prace nad wprowadzeniem nowych norm emisji spalin były bardzo intensywne w drugiej połowie roku. Wstępne plany zakładają wprowadzenie do roku 2027 normy emisji Euro-7. Nowa norma może zakładać dwa scenariusze, jeden, który mówi o normie emisji na poziomie 30 mg NOx na km, drugi tylko 10 mg/km. Większości użytkowników pojazdów wspominane wartości nie mówią wiele. Producenci samochodów są jednak zgodni, że dostosowanie pojazdów z silnikami spalinowymi do wspomnianych norm jest praktycznie niemożliwe, co w konsekwencji może doprowadzić do produkcji wyłącznie samochodów elektrycznych. Producenci już teraz w swojej ofercie ma pojazdy elektryczne, mimo to koncerny na zmianie mogą stracić bardzo wiele klientów a także pieniędzy co skutecznie odstrasza ich od tego pomysłu. Norma euro 7 może być jednak kolejnym krokiem w walce ze smogiem. W zeszłym roku ustalono również, że do roku 2025 emisja CO2 ma spaść o 15%, natomiast do roku 2030 ma to być nawet 37,5%, wstępnie planowano spadek nawet o 40%.

Pojazdy elektryczne

Od kilku lat oglądamy sporą rewolucję w branży motoryzacyjnej. Producenci prześcigają się w tworzeniu modeli aut elektrycznych. Każdego miesiąca publikowane są informacje o większych osiągach, zasięgu działań takich aut. Pojazdy elektryczne wskazywane są jako bez emisyjne i najbardziej ekologiczne. Trzeba przyznać, że napęd elektryczny pod względem codziennego użytkowania w mieście jest lepszy dla środowiska. Trudno jednak określić czy sam proces tworzenia i dłuższa perspektywa ich wykorzystania jest mniej emisyjna. Również poza miastem może się okazać, że pojazdy spalinowe mają więcej atutów. Do wykorzystania pojazdów elektrycznych trzeba wyprodukować specjalne akumulatory, których żywotność jest określana na kilka do kilkunastu lat. Ich produkcja to nie tylko bardzo duży koszt ale też obciążenie dla środowiska. Należy też pamiętać, że z roku na rok użytkowania baterie mają coraz mniejszy zasięg działania, który w sezonie zimowym jest jeszcze mniejszy a to może powodować trudności w użytkowaniu i chęć szybkiej wymiany. Pojazdy elektryczne nie są aż tak „eko” jak każdy przekonuje.

Walka ze smogiem nadal trwa

Smog to w Polsce zjawisko, które już niestety stale towarzyszy nam zimą. Wraz ze spadkiem temperatury obserwujemy specyficzną „mgłę”, wyraźnie czując jej zapach. Przedstawiciele wielu branż starają się walczyć z tym zjawiskiem, w coraz bardziej zdecydowany sposób. Trzeba przyznać, że branża motoryzacyjna należy do tych, które w realny sposób ograniczają emisję szkodliwych substancji. Rok 2021 jest kolejnym krokiem walki ze smogiem. Już od 1 stycznia obowiązuje nowa norma Euro 6D- ISC-FCM, która mocno ogranicza emisję spalin a co ważne również ułatwia stałą kontrolę ich ilości. W roku 2020 ustalono również szereg działań, które mają doprowadzić w najbliższych latach do wprowadzenia normy Euro7 i ograniczenia o 37,% emisję spalin! Na ten moment restrykcje wydają się tak znaczące, że aż nie możliwe do zrealizowania. Jednak obserwując obecne działania w motoryzacji bardziej prawdopodobne wydaje się wycofanie ze sprzedaży pojazdów elektrycznych niż poluzowanie prawa.

DPF tylko w dieslu?

Filtry cząstek stałych, katalizatory, systemy oczyszczania spalin, to wszystko ma za zadanie wpływać na jakość naszego powietrza. Czy te systemy dotyczą tylko pojazdów z silnikiem diesla? Czy DPF jest tylko w dieslu?

Wielu użytkowników pojazdów słyszało bardzo wiele na temat filtrów cząstek stałych, czyli DPF-ów czy katalizatorów. Coraz częściej kierowcy decydują się na zakup pojazdów z silnikami benzynowymi, właśnie w obawie przed DPF-ami. Pada jednak nasze tytułowe pytanie, czy „DPF tylko w dieslach”? Czy DPF-y są również obecne w pojazdach benzynowych? Nie wszyscy jeszcze wiedzą ale tak, „benzynowce” również posiadają filtry cząstek stałych, które noszą nazwę filtrów GPF.

GPF – filtr cząstek w pojazdach benzynowych

GPF to skrót od angielskich słów gasoline particulate filter, co oznacza filtr cząstek stałych do pojazdów z silnikiem benzynowym. Na temat wprowadzenia filtrów cząstek stałych dyskutowano już od dawna. Coraz bardziej restrykcyjne normy dla pojazdów z silnikiem diesla spowodowały, że silniki benzynowe zaczęły emitować więcej zanieczyszczeń. W związku z podjętymi decyzjami od września 2017 roku żaden silnik benzynowy z bezpośrednim wtryskiem paliwa nie mógł uzyskać homologacji, jeśli nie miał filtra. Filtry GPF zaczęto natomiast seryjnie montować od września 2018 roku. Filtry cząstek stałych w pojazdach z silnikiem diesla są obecne od kilkudziesięciu lat. Rolą filtrów jest głównie oczyszczanie spalin powietrza z sadzy, czyli niespalonego węgla.

Filtry GPF – problemy

Od początku wprowadzenia filtry GPF wzbudzały spore obawy. Wielu kierowców uważa filtry DPF za zbędną część w ich samochodzie, ze względu na częste usterki. Niechęć do filtrów stosowanych w pojazdach z silnikiem diesla powodowała obawy przed filtrami GPF. Należy jednak pamiętać, że ogromne znaczenie w kwestii problemów z filtrami ma sposób użytkowania pojazdów. Niezależnie czy to katalizator, filtr DPF, FAP czy GPF najczęściej do ich zapchania dochodzi w związku z pracą silnika w mieście. Podczas jazdy w mieście, z małą prędkością lub w korku filtr nie może osiągnąć wysokiej temperatury, która z kolei jest niezbędna do przeprowadzenia procesu samoregeneracji. Filtr, w którym stale nie będzie dochodzić do samoregeneracji będzie gromadził sadzę, która po pewnym okresie czasu doprowadzi do jego zapchania i unieruchomienia pojazdu. Rozwiązanie tego problemu jest dosyć proste, wystarczy raz w tygodniu doprowadzić do sytuacji, w której silnik będzie pracował na wysokich obrotach. Zwiększona temperatura pracy doprowadzi do dopalenia sadzy na popiół, który zostanie usunięty z pojazdu w trakcie eksploatacji.
Kolejnym przejawem złego użytkowania pojazdu będzie również jego nagłe schłodzenie poprzez wjazd do dużej kałuży. Nagłe schłodzenie rozgrzanego filtra może doprowadzić do pęknięcia wkładu ceramicznego w jego wnętrzu. Tego typu usterka może być dla nas bardzo kosztowna.

Mimo złej opinii krążącej o filtrach cząstek stałych oraz wysokim koszcie zakupu nowych części są również tańsze rozwiązania. Nasza firma od kilkudziesięciu lat zajmuje się regeneracją filtrów DPF, FAP a od kilka lat także GPF. Do regeneracji wykorzystujemy brytyjską maszynę Hartridge DPF 300. Za jej pomocą wydmuchujemy zanieczyszczenia powstałe w filtrach. Jeśli filtr jest bardzo zabrudzony dodatkowo zostaje poddany wypaleniu. Proces wypalania trwa kilkadziesiąt godzin i poluzowuje cząsteczki sadzy, które kolejno raz jeszcze są wydmuchiwane. Jednak nie zawsze istnieje możliwość regeneracji za pomocą maszyny, wtedy wykonuje się wymianę wkładów ceramicznych z wnętrza filtra. Produkt regenerowany jest w pełni sprawny. Zakup regenerowanej części jest tańszy niż nowej, to powoduje, że nie jesteśmy narażeni na tak duże koszty jak w przypadku nowego produktu.

https://www.youtube.com/user/MotocykleKalinski

DPF tylko w dieslu?

Wracając do tytułu naszego artykułu – „DPF tylko w dieslu” zdecydowanie trzeba obalić tę tezę. Od roku 2018 w pojazdach masowo instalowane są filtry GPF, będące rodzajem filtrów cząstek stałych wykorzystywanych w pojazdach z silnikiem benzynowym. Każdego roku zmieniają się przepisy dotyczące emisji spalin w samochodach, powstanie GPF-ów jest kolejnym etapem zaostrzania norm. Restrykcyjne norm mają natomiast pozytywnie wpłynąć na jakość naszego powietrza. Warto pamiętać, że stosowanie filtrów czy katalizatorów ma jeden zasadniczy cel, którym nie jest zwiększanie kosztów eksploatacji pojazdów oraz zysk dla producenta a dbałość o środowisko naturalne a także nasze zdrowie. Nie warto usuwać filtrów, czy katalizatorów a także obawiać się ich, są to urządzenia polepszające jakość naszego powietrza a przez to również zdrowie, na którym bardzo nam zależy.

Kiedy należy wymienić katalizator?

Zdecydowana większość kierowców dokonuje napraw swoich pojazdów dopiero, kiedy dochodzi do ich uszkodzenia, czasem jednak warto zadbać o wymianę części eksploatacyjnych szybciej by uniknąć nagłej usterki, kiedy więc należy wymienić katalizator czy inne elementy układu wydechowego?

Do najważniejszych elementów układów wydechowych należy katalizator, filtr cząstek stałych, kolektor oraz tłumik. Zazwyczaj wymiany wspomnianych elementów dokonujemy dopiero w momencie, kiedy dojdzie do ich usterki czy uszkodzenia. Usterka każdego z elementów niesie za sobą nieprzyjemne konsekwencje. Do jednych z najdroższych napraw zalicza się wymiana katalizatora oraz filtra cząstek stałych. Warto nie dopuścić do sytuacji, kiedy katalizator, filtr będzie niesprawny, należy mieć świadomość, kiedy należy wymienić katalizator czy filtr DPF. Niesprawny katalizator może spowodować nagłe unieruchomienie Twojego pojazdu co poza kosztami naprawy może mieć dodatkowe konsekwencje. Monitorujmy stan naszych pojazdów i dokonujmy wymiany części, wtedy kiedy ich stan zużycia jest wysoki, pozwoli nam to uniknąć niespodziewanej usterek.

Co to jest katalizator?

Katalizator jest jednym z elementów układy wydechowego pojazdów spalinowych. Jak sama nazwa wskazuje pełni rolę katalizującą, w przypadku pojazdów spalinowych rola ta polega na zmniejszaniu, katalizowaniu ilości szkodliwych substancji emitowanych do atmosfery. Z czego zbudowany jest katalizator? Katalizator zbudowany jest z obudowy, o kształcie nieregularnego cylindra, w którym znajduje się wkład ceramiczny pokryty pierwiastkami szlachetnymi, m.in. palladem czy platyną.
W związku z coraz bardziej restrykcyjnymi normami każdy współczesny samochód z silnikiem spalinowym ma zamontowany katalizator. Wyróżnia się również normy emisji spalin, które musi spełniać pojazd, żeby został dopuszczony do ruchu. Obecnie obowiązującymi normami emisji spalin jest Euro-5 oraz Euro-6. W mniej rozwiniętych krajach, szczególnie na wschodzie Europy normy są mniej restrykcyjne. Wszystkie te zabiegi mają na celu poprawę jakości naszego powietrza.

Jaki są objawy niesprawnego katalizatora?

Warto z wyprzedzeniem zdiagnozować moment, kiedy wymiana katalizatora jest niezbędna pozwoli nam to uniknąć nieruchomienia pojazdu, będziemy mogli również zaplanować w budżecie koszty związane z wymianą. Jednym z objawów, który sugeruje nam problem z katalizatorem będzie wyświetlanie się kontrolki „check engine”. Kontrolka „check engine” ma kształt zarysu silnika i może zapalić się w kolorze pomarańczowym lub czerwonym. Kolor pomarańczowy będzie oznaczał usterkę, po jej wyświetleniu należy jak najszybciej zgłosić się do serwisu, czerwony kolor będzie oznaczał unieruchomienie pojazdu. Nie należy lekceważyć sytuacji, kiedy kontrolka zapali się na pomarańczowo, ponieważ uszkodzenia mogę negatywnie wpłynąć na stan innych podzespołów co narazi nas na dodatkowe koszty.
Katalizatory wraz z filtrami cząstek stałych są jedynymi z elementów układów wydechowych, które stosunkowo często ulegają awarii. Niestety koszty z tym związane są dosyć wysokie.

Uszkodzenie czy zapchanie katalizatora może również objawiać się poprzez spadek mocy samochodu. Niedrożny katalizator obniża moc pojazdu oraz silnika, w ten sposób pojazd nie może pracować na pełnych obrotach. Zmiana pracy silnika będzie odczuwalna. Spadek mocy i zła praca silnika może również spowodować, że silnik od razu po odpaleniu będzie gasł i uniemożliwiał jego pracę.

Samochód z zapchanym katalizatorem może nie tylko stracić przyśpieszenie i moc, ale również wydawać dziwne, nie naturalne dźwięki oraz zapach. Praca zapchanego katalizatora będzie powodowała emitowanie specyficznego, metalowego dźwięku. Problem będzie również dotyczył zapachu spalin, który może się unosić w kabinie samochodu po dłuższym postoju samochodu. Problem z przepływem spalin przez katalizator będzie również skutkowała mniejszą ilością zanieczyszczeń emitowanych z rury wydechowej.

Jak dbać o katalizator?

Żywotność katalizatorów podobnie jak innych części mechanicznych zależy od naszej eksploatacji samochodu. Dbając o nasz samochód oraz katalizator spowolnimy proces jego zapchania oraz przesuniemy w czasie potrzebę wymiany. W takim razie jak dbać o katalizator? Przede wszystkim do zapchania katalizatorów i filtrów DPF dochodzi z powodu ograniczenia procesu samoregeneracji. Samoregeneracja jest procesem, w którym pojazd osobowy pod wpływem jazdy na wysokich obrotach wewnątrz katalizatora dopala część sadzy i zanieczyszczeń, przepływających przez układ wydechowy. Praca silnika na wysokich obrotach zwiększa temperaturę pracy silnika i katalizatora, wtedy dochodzi do samoregeneracji. Żeby zadbać o nasz katalizator musimy przynajmniej raz w tygodniu spowodować pracę silnika na wysokich obrotach podczas jady na przynajmniej 10-15 kilometrów drogą ekspresową lub autostradę. Dla katalizatorów czy filtrów cząstek stałych wrogiem jest praca silnika na niskich obrotach. Stanie w korkach, jazda na krótkich dystansach, częste włączanie silnika to wszystko powoduje, że samochód emituje spaliny, w takich przypadkach katalizator nie wypala aż tyle powstającej sadzy.

Jeśli chcemy, żeby nasz katalizator służył nam jak najdłużej należy eksploatować go w sposób rozważny i nie narażać go na ewentualne uszkodzenia mechaniczne. Katalizator jest bardzo czuły na zmianę temperatury, trzeba uważać, żeby nagle go nie schłodzić. Unikajmy wjeżdżania w głębokie kałuże, czy mycia podwozia samochodu po przejechaniu wielu kilometrów. Również nie podjeżdżajmy pod zbyt wysokie krawężniki, unikajmy jazdy po mocno nierównych drogach, możemy zahaczyć katalizatorem o przeszkodę i spowodować uszkodzenie.

Co zrobić z zapchanym katalizatorem?

Wiemy już co to jest katalizator, jakie są objawy zapchanego katalizatora, kiedy trzeba wymienić katalizator, jak zadbać o katalizator, więc nasuwa się pytanie co zrobić z zapchanym katalizatorem? W przypadku zapchania katalizatora mamy kilka rozwiązań. Naprawić katalizator możemy na kilka sposobów – dokonując wymiany katalizatora na nowy, używany, regenerowany czy też wyciąć katalizator. Najlepszym, ale też najdroższym sposobem na zapchany katalizator jest jego wymiana na nowy, oryginalny produkt. W przypadku oryginalnych katalizatorów mamy pewność, że będzie on pasował oraz spełniał prawidłowo swoje funkcje. W przypadku oryginalnego, ale używanego katalizatora nie jesteśmy pewni jego stanu i jakości. Jeśli natomiast zamontujemy katalizator nowy, ale nie oryginalny – „zamiennik” może się okazać, że nie jest on w pełni kompatybilny z resztą układu wydechowego i nie pasuje. Najlepszym rozwiązaniem wydaje się zakup katalizatora nowego, jednak jego cena, szczególnie w autoryzowanym serwisie może odstraszać. W naszej firmie oprócz katalizatorów nowych polecamy również zakup katalizatorów regenerowanych. Regeneracja katalizatorów czy filtrów DPF jest obecnie coraz bardziej popularna. Regeneracja jest działaniem proekologicznym, powoduje ograniczoną produkcję nowych części. Oprócz tego regeneracja jest zdecydowanie tańsza niż zakup nowego produktu. Ostatnim i kontrowersyjnym sposobem zlikwidowania problemu katalizatora jest wycięcie katalizatora. Jeszcze kilkanaście lat temu usuwanie katalizatorów było bardzo powszechne, proces ten jednak ma zdecydowanie więcej wad niż atutów. Wycięty katalizator zatruwa nasze środowisko, nas samych, emituje zdecydowanie więcej spalin. Jeśli nasz samochód nie posiada katalizatora możemy narazić się na bardzo wysoki mandat a także problemy z otrzymaniem przeglądu technicznego auta. Zdecydowanie odradzamy wycinanie katalizatorów.

Układy wydechowe są specyficznymi elementami naszych pojazdów, nie widoczne na pierwszy rzut oka, mimo to bardzo ważne. Katalizatory i filtry DPF dbają o jakość spalin wydalanych przez samochód, ich niesprawność może nagle unieruchomić nasz pojazd i narazić na spore koszty. Jeśli chcemy uniknąć niespodziewanych kosztów musimy wiedzieć, kiedy wymienić katalizator czy filtr DPF ale też jak dbać o katalizatory i filtry. Korzystajmy z naszych pojazdów nie tylko w strefie miejskiej, wprowadzajmy je systematycznie na wysokie obroty a także unikajmy szybkiej jazdy po nierównym terenie, to wszystko pozwoli nam zachować dłuższą żywotność i cieszyć się jazdą.